Jak mrozić jedzenie? Rób to właśnie tak, by zachowało świeżość, smak i wartości odżywcze!

Zamrażanie należy do najlepszych metod utrwalania żywności, która pozwala zachować zwłaszcza ich wartość odżywczą, choć w mniejszym stopniu – ich strukturę i kolor. Jest przy tym dość kosztowna, wymaga bowiem przechowywania produktów w ujemnej temperaturze – najlepiej poniżej minus 18 stopni Celsjusza. Mrożenie nie niszczy bakterii, a spowalnia ich cykl życiowy. Zastosowanie temperatury minus 30 pozwala przy tym wydłużyć trwałość mięsa nawet o połowę względem przechowywania w temp. minus 18 stopni.

Opakowanie powinno być szczelnie zamknięte i pozbawione powietrza. Brak dostępu tlenu ogranicza wysychanie, utratę zapachu i przenikanie aromatów obcych, a także ciemnienie i zmianę barwy w wyniku utleniania i działania enzymów. Na opakowaniu należy zapisać datę zamrożenia.

Jedzenie można zapakować w szczelne foliowe woreczki do mrożenia – z suwakiem i strunowe, a także pudełka z pokrywką z tworzywa sztucznego przeznaczonego do kontaktu z żywnością, choć najlepiej obojętnego chemicznie, jak pudełka do żywności szklane czy nawet zwykłe słoiki.

Od razu po rozmrożeniu, które powinno odbywać się w lodówce, jedzenie należy przyrządzić i spożyć. Nigdy nie powinno się go natomiast zamrażać ponownie, co grozi zatruciem pokarmowym.

W zamrażarce powinna panować odpowiednio niska temperatura. Im zimniej, tym szybciej przebiega mrożnie, a tym samym powstaje mniejsza ilość kryształków lodu, które uszkadzają strukturę zwłaszcza delikatnych i bogatych w wodę owoców i warzyw, np. truskawek czy szpinaku.

Przed zamrożeniem jedzenie powinno być wstępnie schłodzone – przyspiesza to proces zamrażania, poprawiając konsystencję i inne cechy jakościowe produktu już po rozmrożeniu. Powinno też być osuszone, podzielone na kawałki i zapakowane w mniejszych porcjach. Ułatwi to późniejsze wykorzystanie zamrożonego produktu w kuchni.

Mrożenie wydłuża czas przechowywania produktów, a im zimniej, tym dłużej zachowują jakość. Dla wielu z nich jest ona różna, dlatego warto trzymać się zaleceń na opakowaniach gotowych wyrobów oraz zasad dotyczących zamrażania jedzenia w domu.

• Trwałość w zamrażarce zależy od rodzaju produktu i temperatury, jednak maksymalnie to 9-12 miesięcy.
• W temperaturze minus 18 stopni gotowe dania domowe wytrzymają w najlepszym stanie przez 2-3 miesiące, choć np. pierogi i produkty z ciasta warto zjeść przed upływem miesiąca.
• Mięsa i ryb warto przechowywać nie dłużej niż 2 miesiące, termin jest dłuższy dla wołowiny, a najdłuższy – dla dziczyzny.
• W zależności od gatunku owoce i grzyby mogą leżeć w zamrażarce do 3-6 miesięcy, a warzywa – 6-12 miesięcy.

W zamrażalniku lub zamrażarce mogą znaleźć się gotowe potrawy, które powinny być porcjowane. W przypadku dań takich jak pierogi, krokiety, uszka czy paszteciki nie jest to większym problemem. Należy zadbać jednak o to, by nie były niezlepione razem. Warto więc zamrażać je oddzielnie np. na tacy, a później zapakować do foliowego worka. W oddzielnych pojemnikach porcjować powinniśmy dania jednogarnkowe oraz w sosie, jak np. bigos czy gołąbki.

Zamrozić można także dania zimne, np. sałatkę jarzynową, ale tylko przed dodaniem majonezu! Nie będzie później co prawda tak smaczna, jak zaraz po przygotowaniu, ale dodanie sosu przed samym jedzeniem uratuje ją przed niekorzystnymi zmianami w zamarzającym tłuszczu.

Zamrażać można też porcje rosołu lub bulionu (np. w tackach i woreczkach do lodu, warto jednak, by był beztłuszczowy), zup, sosów oraz gotowych dań z mięsem i warzywami, choć najlepiej bez dodatków skrobiowych. Należy pozostawić miejsce w opakowaniu, gdyż produkty płynne zwiększają objętość przy zamarzaniu.

Do mrożenia nadaje się jednak pieczywo – chleb dobrze jest pokroić, a porcje po kilka kromek poprzedzielać np. pergaminem do pieczenia. Można też zamrażać ciasta m.in. drożdżowe, w tym makowiec czy struclę, a także pieczony sernik wkrótce od przygotowania, natomiast dużo stracić może ten na zimno, zwłaszcza z galaretką.

Produkty świeże, takie jak warzyw i owoce, powinny być umyte i osuszone. Te twardsze mogą być w mniejszych kawałkach (np. różyczki kalafiora czy kostki marchewki), grzyby należy oczyścić na sucho, a w przypadku malin czy jeżyn zaniechać kontaktu z wodą. Owoce warto pozbawić szypułek i pestek.

Produkt warto rozłożyć cienką warstwą np. w woreczku strunowym ułożonym na tacce lub talerzu – i tak zamrażać. Woreczki można potem ułożyć w większych pudełkach z tworzywa. Miąższ owoców i warzyw przeznaczony na koktajle, zupy i sosy, warto porcjować po pokrojeniu w kostkę. Posiekane zioła warto natomiast dokładnie upchnąć w niewielkim słoiku.

Surowe mięso mrozimy bez mycia i po wstępnym schłodzeniu w lodówce. Ponieważ świeże może tam przebywać tylko do 2 dni, trzeba zamrozić od razu po kupieniu – a nie np. w momencie, gdy nazajutrz stwierdzimy, że go jednak nie zjemy. W takim przypadku warto je przetworzyć, a po obróbce kulinarnej i ostudzeniu dopiero zamrozić.

Gotowe mięso mielone należy zjeść w ciągu kilku godzin. Najlepiej go nie mrozić – chyba, że jest to produkt własnoręcznie rozdrobniony. Wtedy jednak od razu umieszczamy je w zamrażarce. O świeżość należy też szczególnie dbać w przypadku mrożenia ryb.

Nie wszystkie produkty da się mrozić tak, by nie uległy uszkodzeniu czy pogorszeniu pod względem konsystencji. To m.in.:

• mleko i fermentowane produkty mleczne, np. jogurt, śmietana, kefir, sery – robią się wodniste,
• kremy na bazie śmietany i masła – tracą konsystencję, warzą się,
• majonez i podobne sosy na bazie oleju – ulegają rozwarstwieniu,
• awokado – miąższ ciemnieje i traci walory,
• surowe jajka – przy mrożeniu pękają, można jednak zamrażać w osobnych porcje białko i żółtko,
• jajka gotowane na twardo – stają się gumowate,
• wodniste i delikatne warzywa, np. ogórki, pomidory, sałata, bazylia, seler naciowy, rzodkiewka, cebula, czosnek – tracą jędrność i smak,
• ugotowane produkty skrobiowe, takie jak ziemniaki, makaron i ryż, które znacznie tracą na konsystencji,
• galarety – mrożenie niszczy ich konsystencję i klarowność,
• tłuste ryby oraz niezupełnie świeże ryby surowe – szybciej się psują, zyskując przykry zapach.
• mięso poddane działaniu wody – z powodu przyspieszonego psucia zagraża zatruciem pokarmowym.

Niektóre produkty, jak szpinak, jarmuż czy, wymagają zblanszowania przed mrożeniem, czyli zanurzenia we wrzątku i ostudzenia, a potem osuszenia. Pozwala to zapobiec niekorzystnym zmianom ich koloru i smaku, choć nie zachowuje konsystencji.

ZOBACZ: Jak należy mrozić jedzenie?